دسیسه هرمی یک برنامه اغواگرایانه می باشد و مبلغی که افراد در قاعده هرم پرداخت مینمایند، بابت یک محصول و یا نیاز واقعی و یا سرمایه گذاری حقیقی نمی باشد و صرفاً بابت یک عضوگیری محض و منبعی برای پرداخت پورسانت عده معدودی در بالای هرم می باشد.
در این نوع دسیسه ها، محصول و فروش آن سرپوشی برای پنهان کردن فعالیت کلاهبرداری میباشد. در حقیقت طرح درآمدی و وعده وعیدها بجای محصول فروخته می شود. صرف بودن یک یا چند محصول در شبکه فروش ملاک تبرئه شدن از فعالیت هرمی نمی باشد.
اقدام قانونی مجلس شورای اسلامی در برخورد با طرح های خانمان برانداز هرمی، به طور خاص، تصویب و الحاق بند (ز) به ماده یک قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور مصوب 1369 و اصلاح تبصره (1) ماده (2) قانون مذکور در تاریخ 1384/7/19 می باشد که متن آن از این قرار است:
همان گونه که از موضوع بحث مشخص است، دو نوع دسیسه هرمی وجود دارد. یک دسته از آنها به وضوح خصوصیات و ویژگی های طرح هرمی را از خود به نمایش می گذارند و به سادگی قابل تشخیص هستند و دسته دیگر دسیسه های هرمی نهان هستند که در ظاهر آثاری از یک طرح نامشروع در آنها دیده نمی شود.